دوچرخه
قطعات
پوشاک
لوازم جانبی
کمپینگ و سفر
لوازم الکترونیکی
سرویس و نگهداری
خدمات
کاوش
مهارت
تغذیه
گالری
نقد و بررسی
راهنمای خرید
تعمیر و نگهداری
سلامتی و تناسب اندام
تنظیم دوچرخه کوهستان در ۷ مرحله ساده
چه به تازگی یک دوچرخه‌ی نو خریده باشید و چه سال‌هاست آن را دارید، این راهنما می‌تواند نکات مفیدی درباره‌ی نحوه‌ی تنظیم دوچرخه کوهستان به شما ارائه دهد.
فناوری‌هایی مانند دوشاخ تعلیق (کمک) در دوچرخه‌های کوهستان نیاز به تنظیمات بر اساس مجموعه‌ای از عوامل دارند. همچنین، نحوه‌ی حرکت و احساس دوچرخه تحت تأثیر اجزای مختلفی است؛ از پدال‌های دوچرخه کوهستان گرفته تا کفش‌های مخصوص دوچرخه‌سواری.
فهرست مطالب
علاوه بر این، بهترین تایرهای دوچرخه کوهستان نیز در صورتی که دوچرخه به درستی تنظیم نشده باشد، عملکرد واقعی خود را نشان نمی‌دهند و ممکن است کشش لازم را نداشته باشند. ارتفاع یا زاویه نادرست زین نیز می‌تواند باعث شود که حتی بهترین چرخ‌های دوچرخه کوهستان در سراشیبی‌ها لرزان احساس شوند.
این روشی است که من برای تنظیم دوچرخه‌های آزمایشی پیش از رفتن به مسیرهای خاکی استفاده می‌کنم. این روش ممکن است دوچرخه‌ی همه را در همان بار اول به طور کامل تنظیم نکند، اما چک‌لیست مناسبی است که اکثر افراد را بدون دردسر زیاد در موقعیت راحتی قرار می‌دهد.
1. ارتفاع زین خود را تنظیم کنید
ممکن است بدیهی به نظر برسد، اما ارتفاع زین برای راحتی حیاتی است و اغلب به اشتباه تنظیم می‌شود. ارتفاع نامناسب زین می‌تواند باعث درد در زانوها یا لگن شود و قدرت شما را در پدال زدن کاهش دهد.
اگر قبلاً دوچرخه‌ای دارید که از درست بودن ارتفاع زین آن مطمئن هستید، فاصله‌ی مرکز محور کرانک (توپی وسط) تا بالای زین را اندازه‌گیری کرده و این اندازه را به دوچرخه جدید منتقل کنید.
برای تنظیم ارتفاع: بست زین را شل کنید، لوله زین را بالا یا پایین ببرید، زین را با لوله بالایی (توپ‌تیوب) هم‌راستا کنید و مجدداً بست را محکم ببندید.
توجه داشته باشید که ممکن است لازم باشد کمی تنظیمات دقیق‌تری انجام دهید تا عواملی مانند نرمی زین، طول قامه (کرانک)، یا انتخاب کفش و شلوارک رکاب‌زنی جبران شود.
2. زاویه و موقعیت زین را تنظیم کنید
اکثر افراد بهترین زاویه برای زین را یا افقی یا با کمی شیب رو به پایین می‌یابند. اما هنوز کسی را ندیده‌ام که با زینی که نوکش رو به بالا باشد، راحت باشد و بعد از پایین آوردن آن، احساس راحتی نکند.
اگر نوک زین بیش از حد پایین باشد، ممکن است باعث شود بدن شما به جلو سر بخورد و فشار بیشتری به مچ‌هایتان برای حفظ تعادل وارد شود.
با این حال، در دوچرخه‌های تمام‌تعلیق (فول ساسپنشن)، بسیاری از دوچرخه‌سواران ترجیح می‌دهند نوک زین را به طور قابل توجهی رو به پایین تنظیم کنند تا تغییر زاویه هنگام فشرده شدن کمک فنر عقب، به ویژه در هنگام سربالایی، جبران شود.
یادگیری نحوه‌ی تنظیم زاویه زین دوچرخه کوهستان به شما اجازه می‌دهد آزمایش کنید و بهترین حالت را برای خود پیدا کنید.
همچنین ممکن است بخواهید موقعیت جلو-عقب زین را نیز تغییر دهید. جلو بردن زین در عمل زاویه لوله زین را تندتر می‌کند و باعث می‌شود دوچرخه در سربالایی‌ها بهتر صعود کند و جلوی دوچرخه کمتر از زمین بلند شود. در عوض، اگر زین را بیش از حد جلو بیاورید، فضای کابین دوچرخه (بین زین و فرمان) تنگ و ناراحت‌کننده می‌شود.
برای تنظیم این حالت در لوله زین‌های دوقفل (دوپیچه)، پیچ عقب را شل کنید (در خلاف جهت عقربه‌های ساعت) تا نوک زین به سمت پایین متمایل شود یا پیچ جلو را برای متمایل کردن زین به سمت بالا شل کنید. زمانی که پیچ‌ها شل هستند، زین را در صورت نیاز به جلو یا عقب حرکت دهید.
سپس پیچ مقابل را در جهت عقربه‌های ساعت سفت کنید تا زاویه دلخواه به دست آید و پس از آن هر دو پیچ را به طور متناوب سفت کنید تا به میزان گشتاور توصیه‌شده توسط سازنده‌ی لوله زین برسید – یا به اندازه‌ای که زین دیگر صدا ندهد.
3. ارتفاع فرمان را تنظیم کنید
ارتفاع فرمان یکی از تنظیمات کلیدی است که نیاز به آزمایش و تجربه دارد تا وضعیت بدن و توزیع وزن مناسب به دست آید.
بالا بردن فرمان به شما اجازه می‌دهد وزن خود را در سراشیبی‌های تند به عقب منتقل کنید و همچنین در عبور از دست‌اندازها و شیب‌های نزولی کنترل بیشتری روی چرخ جلو داشته باشید. با این حال، اگر فرمان خیلی بالا باشد، در پیچ‌های تخت یا صعودهای تند، برای انتقال وزن کافی روی چرخ جلو به مشکل خواهید خورد.
به عنوان نقطه شروع برای سواری‌های تریل یا اندورو، تلاش کنید دسته‌های فرمان را در سطح زین (یا کمی پایین‌تر از آن) زمانی که زین در بالاترین حالت رکاب‌زنی است، قرار دهید.
برای تغییر ارتفاع فرمان:
پیچ درپوش بالایی (توپی هدست) را در خلاف جهت عقربه‌های ساعت باز کنید.
پیچ‌های گیره‌ی کرپی (استم) را نیز آن‌قدر شل کنید تا کرپی از لوله فرمان جدا شود.
برای افزایش ارتفاع فرمان، فاصله‌دهنده‌ها (اسپیسرها) را زیر کرپی قرار دهید یا بالعکس.
کرپی را مجدداً نصب کرده، درپوش بالایی را آن‌قدر سفت کنید که هیچ لقی‌ای در هدست نباشد (اما نه آن‌قدر که هدست سفت یا صدادار شود).
کرپی را با چرخ جلو هم‌راستا کرده و سپس پیچ‌های کرپی را مطابق با میزان گشتاور توصیه‌شده توسط سازنده محکم کنید.
4. تنظیم چرخش فرمان (Bar Roll)
چرخاندن فرمان به سمت جلو در کرپی (طوری که نوک دسته‌های فرمان به سمت بالا متمایل شود و خمیدگی به عقب کمتر شود)، می‌تواند باعث شود آرنج‌ها بازتر شوند و وزن شما بیشتر به سمت جلو بیاید، که موقعیت تهاجمی‌تری در سواری ایجاد می‌کند. در مقابل، چرخاندن فرمان به عقب (تا نزدیک به حالت افقی) به شما کمک می‌کند وزن خود را در سراشیبی‌های تند به عقب منتقل کنید.
اگر مطمئن نیستید، فرمان را طوری بچرخانید که نوک دسته‌ها چند درجه بالاتر از افق قرار بگیرند.
برای این کار، دو پیچ بالایی صفحه جلوی کرپی را شل کنید تا بتوانید فرمان را آزادانه بچرخانید.
فرمان را به صورت افقی نگاه کنید و تنظیم کنید تا نوک آن کمی به سمت بالا باشد.
سپس پیچ‌ها را مطابق با میزان گشتاور توصیه‌شده توسط سازنده‌ی کرپی سفت کنید.
5. موقعیت دسته‌های ترمز را تنظیم کنید
تنظیم دسته‌های ترمز
پیچ گیره‌ی دسته ترمز را در خلاف جهت عقربه‌های ساعت شل کنید تا بتوانید دسته ترمز را آزادانه روی فرمان جابه‌جا کنید.
ممکن است لازم باشد قبل از حرکت دادن دسته ترمز، اهرم‌های دنده یا کنترل‌های میلۀ زین قابل تنظیم (دراپر پست) را نیز کمی شل کنید. نگران بقیه‌ی کنترل‌ها نباشید؛ اولویت با تنظیم درست ترمزهاست.
دست خود را به حالت طبیعی روی دسته‌ی فرمان قرار دهید. حالا جایگاهی را پیدا کنید که انگشت اشاره‌ی شما به راحتی روی لبه‌ی بیرونی تیغه‌ی دسته‌ی ترمز بنشیند تا حداکثر قدرت اهرمی فراهم شود.
سپس پیچ گیره را آن‌قدر سفت کنید که دسته‌های ترمز در جای خود باقی بمانند، اما آن‌ها را کمی شل بگذارید تا در صورت نیاز، روی فرمان بچرخند.
تنظیم زاویه‌ی دسته‌ی ترمز
در مورد زاویه‌ی دسته‌ی ترمز، ترجیحات شخصی زیادی وجود دارد، اما پیشنهاد می‌کنم کار را با قرار دادن تیغه‌ی دسته‌ی ترمز در حدود ۳۰ درجه پایین‌تر از حالت افقی شروع کنید.
زمانی که به موقعیتی رسیدید که از آن راضی هستید، پیچ گیره را مطابق با میزان گشتاور توصیه‌شده توسط سازنده مجدداً سفت کنید.
سپس دسته‌ی ترمز دیگر را به صورت متقارن تنظیم کنید. میتوانید فاصله‌ی بین دسته‌ی فرمان و بدنه‌ی دسته‌ی ترمز را اندازه بگیرید تا هر دو در موقعیت افقی یکسانی قرار بگیرند و زاویه‌ی آن‌ها را به صورت چشمی مقایسه کرده و هماهنگ کنید.
6. موقعیت سایر کنترل‌ها را تنظیم کنید
در این مرحله، شیفتر (اهرم دنده) و کنترل دراپر پست (زین قابل تنظیم) را در کنار دسته‌های ترمز قرار دهید:
پیچ‌های گیره‌ی این کنترل‌ها را شل کنید تا بتوانید آن‌ها را روی فرمان به صورت افقی جابه‌جا کرده یا بچرخانید.
با قرار دادن یک دست روی دسته‌ی فرمان در حالت سواری، با دست دیگر محل شیفتر یا ریموت دراپر پست را تنظیم کنید تا بهترین موقعیت ارگونومیک حاصل شود.
در مورد شیفترهای سری MatchMaker شرکت SRAM، میتوانید پیچ اتصال T25 را با یک پیچ تنظیم 3 میلی‌متری جایگزین کنید تا شیفتر را به داخل یا خارج فرمان منتقل کنید.
در برخی دوچرخه‌ها، ممکن است لازم باشد جایگاه شیفتر و دسته‌ی ترمز را با هم عوض کنید تا به بهترین موقعیت دست پیدا کنید.
7. سیستم تعلیق (کمک فنر) را تنظیم کنید
تنظیم کمک جلو (دوشاخ) و کمک وسط نسبت به مدل و نوع کمک متفاوت است و نیازمند تجربه و اطلاعات کافی در خصوص آن است. یک نقطه شروع خوب همان آن است که معمولا بر روی خود دوشاخ یا دفترچه کمک وسط، میزان باد مورد نیاز نسبت به هر وزن را ذکر نموده. ولی نهایتا سلیقه و هدف شخصی شماست که تعیین کننده تنظیمات و میزان باد سیستم تعلیق خواهد بود.
نهایتا یک تنظیم خوب نیازمند دانش و تخصص زیادی است. تمامی اعداد و ارقام و تنظیمات صحیح را میتوانید در راهنمای جامع بایک فیتینگ مطالعه کنید.
